(Cadn.com.vn) - Không chỉ chịu một vụ Hè-Thu thất bát, người dân hai thôn Đông Lâm và Hòa Thạch, xã Đại Quang, H. Đại Lộc, Quảng Nam đang lo lắng vì hơn 40ha lúa tại cánh đồng Trong bị uy hiếp bởi nước thải từ nhà máy sản xuất gạch men của Cty Cổ phần Prime Đại Lộc.

Nhà máy sản xuất gạch men của Cty Cổ phần Prime Đại Lộc được cấp phép đầu tư xây dựng tại xã Đại Quang với vốn đầu tư là 800 tỷ đồng, tọa lạc trên diện tích 373.000m2. Tháng 4-2009, Nhà máy này chính thức đi vào hoạt động. Cũng từ thời điểm đó, hơn 40ha lúa của người dân lãnh hậu quả. Theo trình bày của bà con, lúa trổ đòng rất khó, không vào hạt được hoặc có hạt thì bị đen vì nước từ nhà máy thải ra bị nhiễm độ PH quá cao.

Nguồn nước này chảy thẳng vào bàu Đá, mà bàu này lại là nơi cung cấp nước tưới tiêu cho cánh đồng rộng lớn. Không chỉ có vậy, người dân lo sợ đến nỗi không cho trâu bò uống nước này vì phát hiện một số loài thủy sinh bị chết. Ông Nguyễn Hoàng Long - trưởng thôn Đông Lâm bức xúc: “Từ khi nhà máy hoạt động, hơn 100 hộ dân của thôn đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nước ở trong bàu Đá chuyển màu đục hơn trước, cá chết nhiều, lúa không phát triển bình thường”.

Chính vì độ PH trong nước biến đổi đột ngột nên năng suất lúa trong vụ Hè-Thu vừa qua của bà con nông dân giảm hơn một nửa. Chất lượng lúa gạo cũng không được đảm bảo. “Trước tới nay, mỗi vụ nhà tôi thu hoạch khoảng 5 tấn, nhưng vụ mùa vừa qua may lắm chỉ được độ 1,7 tấn. Chưa năm nào mất mùa thê thảm như vậy”, anh Trần Đình Tỏ, người dân thôn Đông Lâm cho biết. Để chứng minh cho sự ảnh hưởng nghiêm trọng này, người dân đã đưa hai vốc gạo ra so sánh, một là gạo của cánh đồng Ngoài, một là của đồng Trong.

Ngoài sự khác biệt về màu sắc thì gạo đồng Ngoài mẩy và chắc hơn nhiều. Trong khi đó, loại gạo của đồng Trong nhẹ và đục, chỉ cần lấy ngón tay bóp là vỡ vụn. Bà Trịnh Đồng, một người dân của thôn nói: “Từ trước tới nay, chúng tôi luôn đạt sản lượng khoảng 300kg/sào. Nhưng vụ mùa vừa rồi, ai được khoảng 50kg/sào đã là may lắm. Chưa biết ăn thứ gạo đó vào có ảnh hưởng đến sức khỏe không nữa”.

Đem những bức xúc của bà con nông dân thôn Đông Lâm và Hòa Thạch trình bày với chính quyền địa phương, ông Hồ Thanh Phương-Chủ tịch UBND xã Đại Quang cũng khẳng định: “Nước thải từ nhà máy có mùi carbonic, màu đục, rõ ràng là có ảnh hưởng tới mùa màng của bà con. Trúng thời kỳ làm đòng mà ngậm phải nước này thì năng suất và chất lượng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”. Còn Chủ tịch UBND H. Đại Lộc, ông Phan Đức Tính thì: “Nguồn nước của nhà máy có ảnh hưởng đến lúa của bà con nông dân hay không thì phải chờ cơ quan chuyên môn phân tích, nghiên cứu mới kết luận được. Trước mắt, ngành Nông nghiệp huyện sẽ xuất kinh phí hỗ trợ người dân tái sản xuất vụ Đông- Xuân theo mức độ thiệt hại của các hộ gia đình. Phải làm thêm vài vụ nữa mới có thể kết luận được”.

Nước thải từ Nhà máy sản xuất gạch men... đã làm cho cánh đồng Trong của thôn Đông Lâm và Thạch Hòa, xã Đại Quang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chịu không thấu về hậu quả này, hầu hết người dân của hai thôn nói trên đã ký vào đơn khiếu nại gửi cơ quan chức năng đề nghị điều tra xem xét. Phòng Tài nguyên và Môi trường H. Đại Lộc đã phối hợp với Trung tâm Quan trắc Quảng Nam và Trung tâm Dự báo thủy văn Trung Trung Bộ tiến hành lấy mẫu nước, khí thải  tại khu vực trên để phân tích. Đúng như phản ảnh, kết quả phân tích cho thấy một số chất vượt tiêu chuẩn cho phép: Nồng độ PH trong đất và nước vượt tiêu chuẩn loại B 1,04 lần, loại C 1,36 – 1,74 lần; chất rắn hòa tan vượt loại B từ 4,39 – 6,85 lần, dầu mỡ khoáng vượt loại B 1,05 lần, nồng độ bụi tại khu vực nhà máy vượt từ 1,5 -2,43 lần.

Riêng hàm lượng H2S vượt từ 1,05 – 2,83 lần. Báo cáo của Phòng TN-MT ngày 4-11 kết luận: Cty Prime Đại Lộc đã vi phạm quy định về bảo vệ môi trường. Cụ thể: không xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi trường, xả khí thải vượt tiêu chuẩn cho phép, Cty đã không thực hiện các yêu cầu của Chi cục Bảo vệ môi trường Quảng Nam.

Sau cuộc kiểm tra này, Sở TN-MT và Phòng Cảnh sát Môi trường CA Quảng Nam đã tiến hành kiểm tra tại nhà máy gạch men Cty Cổ phần Prime Đại Lộc và lập biên bản vi phạm hành chính với những nội dung: Đơn vị này chưa hoàn thiện hệ thống nước thải, chưa đăng ký nguồn chất thải độc hại, chưa giám sát môi trường định kỳ đối với xử lý khí thải, hiệu quả xử lý cũng chưa đạt.

Ông Trần Quốc Khánh - Trưởng phòng Nông nghiệp H. Đại Lộc khẳng định: “Người dân tuân thủ đúng lịch thời vụ, mất mùa không phải do giống hay sâu bệnh mà do ảnh hưởng đến nguồn nước và khí thải”. Trong khi đó ông Bùi Đức Lợi - Trưởng phòng TN-MT của H. Đại Lộc lại nói: “Khi tiếp nhận thông tin, các đoàn kiểm tra đã tiến hành làm việc và cho kết quả tương đối giống nhau. Lúa đạt năng suất thấp một phần là do nhà máy nhưng độ ảnh hưởng đến mức nào thì không thể kết luận chính xác được”.

Qua kết luận của cơ quan chức năng, người dân địa phương đang trông chờ các biện pháp xử lý, ít nhất cũng có chế tài buộc nhà máy sản xuất gạch men của Cty Cổ phần Prime Đại Lộc phải có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn để đảm bảo cho đời sống sinh hoạt và mùa màng của hàng trăm hộ dân.

Bài, ảnh: Tuấn Ngọc